Twoje konto

Bilans pandemii w ocenie ekspertów - rekomendacje i wnioski z VI Kongresu Wyzwań Zdrowotnych

Katowice, 17 czerwca 2021 r.

Ponad 200 prelegentów, 40 sesji, wykłady, prezentacje, trzy dni dyskusji o tym, jak dobrze przygotować się do ewentualnej czwartej fali pandemii COVID-19, skutkach trzeciej fali zakażeń koronawirusem w Polsce oraz czy dotychczasowa strategia walki z pandemią COVID-19 okazała się skuteczna. W VI edycji Kongresu Wyzwań Zdrowotnych (Health Challenges Congress ‒ HCC, 14-16 czerwca 2021 r.) wiedzą, doświadczeniem i rekomendacjami podzielili się klinicyści, szefowie największych w kraju szpitali, eksperci i politycy.

Swój udział w wydarzeniu zarejestrowały 2142 osoby. VI Kongresu Wyzwań Zdrowotnych (Katowice, 14-16 czerwca) otworzyła debata pt. „System ochrony zdrowia w Polsce – czy zdał najtrudniejszy egzamin?”, która odnotowała blisko 10 tys. odtworzeń w czasie rzeczywistym a przed ekranami jej przebieg śledziło równocześnie aż 526 osób w momencie kulminacyjnym.

– Pandemia w bezlitosny sposób obnażyła, między innymi nie tylko ogromną skalę niedofinansowania naszej opieki zdrowotnej, ale także jej zupełnie nieprzystosowaną do obecnych potrzeb strukturę. Padł mit, że mamy za dużo łóżek szpitalnych. Problem w tym, że mamy zdecydowanie za mało miejsc w ramach opieki długoterminowej – podkreślił znany kardiolog, prof. Paweł Buszman  z Katedry i Zakładu Epidemiologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.

Gen. dyw. prof. Grzegorz Gielerak, dyrektor Wojskowego Instytutu Medycznego zwracał uwagę, że model walki  z epidemią bez tworzenia doraźnych, tymczasowych szpitali okazał się skuteczny we Włoszech. 

– Przypomnijmy, że lekarze z Wojskowego Instytutu Medycznego brali udział m.in. w misji medycznej w Lombardii wiosną 2020 r., czyli w szczytowej fazie pandemii COVID-19 w tym kraju. Kiedy my byliśmy w Polsce mniej więcej w trzecim tygodniu epidemii i dopiero uczyliśmy się walki z koronawirusem, Włosi mieli już gotowe algorytmy postępowania terapeutycznego z COVID-19. Myślę, że nie przesadzę, jeśli powiem, że dwie trzecie ówczesnych włoskich wytycznych nadal znajduje zastosowanie – podkreślał podczas Kongresu Wyzwań Zdrowotnych. Zwrócił także uwagę, że we Włoszech, w szczycie pandemii lekarze rodzinni stanowili jedno z ważniejszych ogniw walki z pandemią. – W przeciwieństwie do polskich rozwiązań, włoscy lekarze POZ po teleporadę sięgali w wyjątkowych sytuacjach – zauważył.

– Badania przeprowadzone w Europie dowodzą, że pandemia COVID-19 na tyle nas zatrwożyła, że dzisiaj jesteśmy znaczne bardziej skłonni - niż przed 2020 rokiem - dopłacać na zdrowie, np.  w ramach dodatkowego ubezpieczenia – wskazywał prof. Andrzej Fal, kierownik Kliniki Alergologii, Chorób Płuc i Chorób Wewnętrznych CSK MSWiA, prezes Polskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego. – Między innymi za sprawą szczepień czwarta fala pandemii prawdopodobnie będzie mniejsza od poprzednich, a może w ogóle już jej nie będzie. Jednak wcześniej czy później, pojawi się inna epidemia. Dlatego już dziś musimy zacząć budować ramię systemu ochrony zdrowia służące do szybkiej reakcji w takich wyjątkowych sytuacjach – podkreślał ekspert.

– Liczba skarg i zastrzeżeń kierowanych podczas pandemii (kierowanych do Biura Rzecznika Praw Pacjenta) była znacznie większa niż w latach poprzednich. W 2019 r. mieliśmy 66 tys. zgłoszeń telefonicznych, podczas gdy w pandemicznym roku 2020 było ich już 110 tys. To wzrost aż o 40 proc. – informował podczas kongresu Bartłomiej Chmielowiec, Rzecznik Praw Pacjenta. – Pandemia w wyraźny sposób odbiła się na dostępności świadczeń zdrowotnych, co znalazło odzwierciedlenie w licznych skargach pacjentów. Zaskakująca była duża liczba zgłoszeń dotyczących podstawowej opieki zdrowotnej. Przed pandemią najwięcej skarg pacjentów związanych było z lecznictwem szpitalnym. Tymczasem w 2020 r. największa liczba skarg pacjentów odnosiła się do POZ – zaznaczył podczas Kongresu Wyzwań Zdrowotnych.

Prof. Gertruda Uścińska, prezes Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznała, że czas pandemii został „znakomicie wykorzystany" dla postępu informatyzacji i wynikającej z tego optymalizacji kosztów. Odniosła się także do przełożenia pandemii na system emerytalny. – Wysoka liczba zgonów wpłynęła na skrócenie średniego trwania życia – to jeden z czynników mających wpływ na wysokość emerytury – a w efekcie nieco wyższe świadczenia dla emerytów – wskazała.

Zdaniem posła Andrzeja Sośnierza, także uczestniczącego w sesji otwierającej VI Kongres Wyzwań Zdrowotnych, państwo polskie nie zdało egzaminu w czasie pandemii. – Dotychczasowy system kierowania ochroną zdrowia w czasie epidemii nie sprawdził się, dlatego trzeba go tak reformować, aby był zdecydowanie bardziej reaktywny. Np. struktura szpitalnictwa powinna być elastyczna, by mogła szybciej reagować i przystosować się do takich wyjątkowych sytuacji – stwierdził były prezes NFZ.

– Zaczynaliśmy od 1000 łóżek, w szczycie mieliśmy ok. 2400. Nie będzie zdrowego społeczeństwa bez współpracy z sektorem prywatnym. Mam nadzieję, że wszyscy to dobitnie zobaczyli. Chcemy  i możemy być jeszcze bardziej aktywni. Pacjent jest jeden, bądźmy razem – apelowała Anna Rulkiewicz, prezes Grupy LUX MED, prezes Pracodawców Medycyny Prywatnej. 

W ramach VI Kongresu Wyzwań Zdrowotnych odbyła się także debata poświęcona skutecznej profilaktyce oraz zwiększeniu dostępu do szczepień w całej populacji. – Szczepienie przeciw grypie jest idealnym szczepieniem, które mogłoby być wykonywane w warunkach aptecznych. W krajach, w których wprowadzono szczepienia apteczne, w ogóle wzrosła wyszczepialność i więcej osób szczepi się w innych podmiotach – powiedział prof. Adam Antczak, prorektor ds. klinicznych 
i zarządzania nauką, kierownik I Katedry Chorób Wewnętrznych, kierownik Oddziału Klinicznego Pulmonologii Ogólnej i Onkologicznej Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego im. Wojskowej Akademii Medycznej – Centralny Szpital Weteranów, Uniwersytet Medyczny w Łodzi.

W debacie dotyczącej onkologii w Polsce wziął udział m.in. wiceminister zdrowia Sławomir Gadomski, który przyznał podczas Kongresu Wyzwań Zdrowotnych, że pandemia spowodowała ograniczenie liczby wykonywanych świadczeń również w onkologii. – Najwięcej straciliśmy w obszarze wczesnej diagnostyki, wczesnego wykrywania. Staramy się narzędziami systemowymi nadrabiać te świadczenia – mówił wiceminister. Podkreślał także, że Krajowa Sieć Onkologiczna, to nie odpowiedź na pandemię, ponieważ te działania zostały rozpoczęte jeszcze przed jej wybuchem.

Podczas sesji VI Kongresu Wyzwań Zdrowotnych pt.: „Wynagrodzenia w ochronie zdrowia" do jej gości dotarła informacja o odrzuceniu przez Sejm poprawki do ustawy o ustalaniu minimalnych wynagrodzeń pracowników medycznych.

– To wbicie w ziemię - skomentował Krzysztof Bukiel, przewodniczący Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy. – 30 lat zajmuję się działaniem na rzecz poprawy warunków wynagradzania grupy zawodowej lekarskiej i właściwie znaleźliśmy się w punkcie wyjścia – dodał.

Do sytuacji związanej z malejącą liczbą wykwalifikowanych pielęgniarek odniosła się Zofia Małas, prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek.

– Nie będzie zdrowia obywateli, jeśli nie będziemy mieli wystarczającej liczby kadr medycznych – stwierdziła podczas Kongresu Wyzwań Zdrowotnych. – Po większym zainteresowaniu młodych ludzi studiami pielęgniarskimi w latach 2016-2017, doszło do tąpnięcia. Nie ma też chętnych do podjęcia pracy w zawodzie - na przełomie lat 2020/2021 wydano 5600 praw do wykonywania zawodu, ale de facto podjęło pracę zaledwie 2300 osób. Umiera 1200 pielęgniarek corocznie 
i wyliczyliśmy, 5 lat do tyłu, że średnia wieku umieralności pielęgniarek i położnych to 62 lata. Czyli jest nadumieralność pielęgniarek w stosunku do populacji polskiej kobiet. To też świadczy o tym, że przepracowanie i warunki pracy jednak powodują tę nadumieralność. Jest się o co martwić – dodała.

Podczas Kongresu Wyzwań Zdrowotnych nie zabrakło tematów związanych z polityką lekową.

– Inwestycjom w infrastrukturę i prace badawczo-rozwojowe musi towarzyszyć wprowadzenie mechanizmów pozwalających na uzyskanie przewagi konkurencyjnej wobec dostawców z Azji w ramach systemu refundacji leków – mówiła Barbara Misiewicz-Jagielak, wiceprezes Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego – Krajowi Producenci Leków. – Środki z KPO mogą nie tylko zwiększyć suwerenność lekową Polski, ale będą też impulsem do dalszego rozwoju rodzimych producentów leków, a także bodźcem napędzającym rozwój polskiej gospodarki – dodała. 

– Wydaje się że w Polsce dostrzeżono rolę krajowych producentów w zapewnieniu bezpieczeństwa lekowego i będzie to odpowiednio docenione – dodał prof. Maciej Niewada, prezes-ustępujący Polskiego Towarzystwa Farmakoekonomicznego.

VI Kongresowi Wyzwań Zdrowotnych towarzyszyła 4. edycja Konferencji Nowe Technologie w Schorzeniach Sercowo-Naczyniowych (NTEC), która stanowi wspólne forum dla przedstawicieli świata nauki, medycyny, biznesu oraz decydentów opieki zdrowotnej i stwarza okazję do zapoznania się̨ z najnowszymi technologiami i możliwościami ich zastosowania w kardiologii 
i innych dziedzinach medycyny sercowo-naczyniowej. 

Po raz trzeci odbył się także konkurs Start-Up-Med dla najbardziej kreatywnych autorów nowatorskich, a zarazem efektywnych, projektów obejmujących szeroko rozumiane technologie medyczne. Wśród nagrodzonych start-upów znalazły się: Innomus, II Katedra i Klinika Okulistyki Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie oraz HoloGraft. 

Podczas VI Kongresu Wyzwań Zdrowotnych rozstrzygnięto także czwartą edycję konkursu „Zdrowy Samorząd”, którego celem jest wybór i nagrodzenie jednostek samorządu terytorialnego, które w sposób najbardziej efektywny realizują zadania związane z promocją zachowań prozdrowotnych, edukacją zdrowotną i profilaktyką. 

Informacje dodatkowe