Wnioski z XV Forum Rynku Zdrowia
Ponad 1500 gości i 150 prelegentów, 21 sesji tematycznych obejmujących kluczowe zagadnienia dla polskiego systemu opieki zdrowotnej. 21 i 22 października br. odbyło się w Warszawie XV Forum Rynku Zdrowia. Jakie wnioski przyniosła jubileuszowa edycja jednej z najbardziej prestiżowych, wielowątkowych debat o ochronie zdrowia w naszym kraju?
– Jubileuszowa edycja Forum Rynku Zdrowia odbyła się tydzień po wyborach parlamentarnych. Taki termin sprzyja prowadzeniu merytorycznej debaty, pozbawionej doraźnych, politycznych akcentów, charakteryzujących czas intensywnej kampanii wyborczej – mówi Wojciech Kuta, redaktor naczelny magazynu i portalu Rynek Zdrowia. – Pierwszą edycję Forum Rynku Zdrowia zorganizowaliśmy 24 października 2005 r. Od tego czasu zmieniła się medycyna, zarówno na świecie, jak i w Polsce. Zmieniał się też nasz system ochrony zdrowia. Czy obecnie zmierza w dobrym kierunku? Między innymi właśnie na to pytanie starali się odpowiedzieć uczestnicy XV Forum Rynku Zdrowia – dodaje.
W 21 sesjach XV Forum Rynku Zdrowia wzięli udział m.in.: parlamentarzyści, przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia, Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii, Narodowego Funduszu Zdrowia, Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Narodowego Instytutu Zdrowia - PZH, Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia, organizacji lekarzy, pacjentów i przemysłu farmaceutycznego, dyrektorzy szpitali i eksperci rynku medycznego.
Wydarzenie otworzyła sesja plenarna pt.: „Na przełomie kadencji”. Bilans najważniejszych zmian, decyzji i planowanych rozwiązań w polskim systemie ochrony zdrowia, wzrost nakładów i efektywności, profilaktyka, ustawa o jakości i bezpieczeństwie pacjenta, urealnienie wycen, przeprofilowanie szpitali, nowe zawody medyczne, skrócenie kolejek – to wybrane zagadnienia dyskutowane podczas panelu.
Poseł Tomasz Latos (PiS), przewodniczący sejmowej komisji zdrowia, pytany o przyszłość tzw. sieci szpitali, powiedział: – Nadszedł właściwy moment, aby przyjrzeć się funkcjonowaniu sieci szpitali. Wprowadzono ją i nie można jej teraz pozostawić samej sobie. Trzeba dokonać gruntownego przeglądu efektywności jej funkcjonowania, tym bardziej, że sytuacja w wielu szpitalach, zwłaszcza powiatowych jest bardzo trudna. I nie ma co czarować rzeczywistości – tak rzeczywiście jest – mówił poseł Latos. – Z drugiej strony mamy od wielu lat nierozwiązany problem Zakładów Opieki Leczniczej. Może warto pod tym kątem popatrzeć na, z jednej strony braki kadrowe w szpitalach, a z drugiej – nadmierną liczbę szpitalnych łóżek, które nie zawsze są właściwie i w wystarczającym stopniu wykorzystane – podkreślał.
Adam Niedzielski, prezes Narodowego Funduszu Zdrowia, wskazał na najważniejszą zmianę, jaką z punktu widzenia płatnika czeka sieć szpitali – to wprowadzenie wskaźników koncentracji. – Powinniśmy budować motywatory finansowe, które będą zachęcały do restrukturyzacji sieci, konsolidacji szpitali i oddziałów szpitalnych. Musimy budować instrumenty finansowe, które będą do tego zachęcać. Trzeba określić progi w działalności – albo twardej, albo w postaci wskaźników konsolidacyjnych, które będą premiowane. Trzeba rozwijać model płacenia za jakość, który powinien pośrednio premiować efekty leczenia. Chcemy także zmienić standardy akredytacyjne na poziomie mikroefektywnościowym, zachęcić szpitale do budowy przyjaznego środowiska infrastruktury do wydawania pieniędzy. Jeżeli patrzymy na to co jest w Polsce i na to co w krajach wysokorozwiniętych, to oczywiście widoczny jest poziom nakładów, ale z tym także związany jest poziom rozwoju organizacyjnego na poziomie mikro – podkreślał na XV Forum Rynku Zdrowia prezes Niedzielski.
W trakcie sesji inauguracyjnej postawiono również pytanie jak zniwelować istniejące nierówności w polskim systemie ochrony zdrowia. Zdaniem dr Małgorzaty Gałązki-Sobotki, dyrektor Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego, zastępcy przewodniczącego Rady NNFZ, wiedza w tym zakresie jest już bardzo duża. Badania Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego jednoznacznie wskazały, że nierówności dotyczą przede wszystkim osób o niższym wykształceniu, niskich dochodach i zamieszkujących małe miejscowości. – Zjawisko marginalizacji i wykluczenia zdrowotnego jest jasno zdefiniowane. Okazuje się, że największe wykluczenie nie dotyczy podstawowej opieki zdrowotnej ani szpitalnictwa, tylko dostępu do opieki ambulatoryjnej. Jeżeli wiemy więc, kto jest wykluczony i wiemy w jakim zakresie, to jesteśmy w stanie zaprojektować interwencję zdrowotną – mówiła dr Gałązka-Sobotka.
Jacek Krajewski, prezes Federacji Związków Pracodawców Ochrony Zdrowia Porozumienie Zielonogórskie wskazywał na deinstytucjonalizację. – Pacjenci wracający ze szpitala do domu powinni mieć tam właściwie sprawowaną opiekę. Wzrost znaczenia podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), żeby POZ mógł w sposób swobodny konsultować z ambulatoryjną opieką specjalistyczną (AOS). Szpitale powiatowe jako zaplecze dla POZ. Nowe zawody medyczne, czyli kadry, które uzupełniałyby zespół w podstawowej opiece zdrowotnej, w opiece nad pacjentem w domu, priorytet dla opieki długoterminowej – wyliczał na XV Forum Rynku Zdrowia.
Prof. Paweł Górski, przewodniczący Rady Społecznej Debaty „Wspólnie dla zdrowia” zauważył, że jeżeli nie zbudujemy bazy strukturalnej, którą się nazywa podstawowym zabezpieczeniem zdrowotnym, to wprowadzenie w miejsce aktualnych łóżek internistycznych – łóżek opieki długoterminowej spowoduje, że na tych łóżkach internistycznych, które zostaną, będzie leżało po trzech pacjentów na jednym łóżku. – Strategia musi być wprowadzana całościowo, musi być harmonogram. Zwróćmy też uwagę na jakość. Nie cieszmy się, że o 50 proc. wzrosła liczba zapisanych recept elektronicznych, bo to nie jest miernik. Ważne, jak się w tym czasie wydłużyły czas porad i dostępność do lekarza. Jeżeli z systemu odejdzie 20 proc. lekarzy, bo są to dobrzy lekarze, ale wiekowi i nie są w stanie obsłużyć urządzeń - to może przestaniemy się cieszyć z tych elektronicznych recept. Wypełnianie dokumentacji elektronicznej trwa dwa razy dłużej niż nieelektronicznej – przekonywał Paweł Górski.
Anna Rulkiewicz, prezes Grupy Lux Med, prezes Pracodawców Medycyny Prywatnej podkreślała, że najważniejsza się efektywność. – Skupienie się na tym, żeby unikać marnotrawstwa w systemie. Zwiększanie finansowania też, ale jeśli nie opanujemy efektywności systemu, to pieniądze i tak będą uciekały. To musi iść w parze. Przesunięcie siły na podstawową opiekę zdrowotną - ona zabezpieczy pacjentów i jest mniej kosztochłonna. Kontynuacja digitalizacji, żebyśmy widzieli tych pacjentów - to nam pomoże nie tylko w koordynacji, ale w zapewnieniu ciągłości opieki nad pacjentem – mówiła.
Podczas XV Forum Rynku Zdrowia nie zabrakło dostępności leków. Krzysztof Kopeć, prezes Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego przekonywał, że odpowiedź na pytanie co zrobić, aby leków nie brakowało - jest zarazem trudna i prosta. – Obecnie w Polsce dyskutujemy o wskaźnikach, ocenie efektywności leczenia, natomiast w lekach widzimy totalną głupotę według tezy, dajcie nam najtaniej i będzie super. Nie jest super, bo leków wtedy brakuje. Mamy jedne z najtańszych leków w Europie, co spowodowało, że wyjeżdżają do Unii Europejskiej – wskazywał Kopeć. – Jeśli nie będziemy racjonalnie obniżać ceny leków, ryzykujemy bezpieczeństwem dostaw, wypychaniem ich z Polski i sami pakujemy się w problemy. Komisja ekonomiczna, minister zdrowia i NFZ powinny patrzeć na leki refundowane w kontekście efektywności i bezpieczeństwa. Pacjent nie potrzebuje kilku tysięcy leków, które są najtańsze i nie ma ich w aptece. Potrzebuje leków, które są dostępne w aptece i najlepiej, żeby były produkowane w Polsce – podkreślał prezes PZPPF podczas XV Forum Rynku Zdrowia.
Dr Krzysztof Madej, wiceprezes Naczelnej Rady Lekarskiej, wskazał, że braki kadrowe to nie tylko w liczbach bezwzględnych miernik niedoboru lekarzy czy fachowych pracowników systemu ochrony zdrowia, ale także zakłócenie szeregu wielu innych procesów w systemie. – Pozwolę sobie wyrazić niepopularną tezę, że mamy w Polsce złe wykorzystanie kadr. Przede wszystkim trzeba urynkowić pracę ludzką i związać przychód z wysiłkiem. Byłbym też bardzo ostrożny z importowaniem lekarzy z zagranicy.
Lekarze i pielęgniarki są najbardziej wrażliwym „towarem” na rynku usług medycznych i powinniśmy go najbardziej doceniać, bo dotyczy ludzi najbardziej wykształconych – przekonywał w trakcie dyskusji Rzecznik Praw Pacjenta Bartłomiej Łukasz Chmielowiec. – Lekarz powinien leczyć, a pielęgniarka powinna opiekować się pacjentem, wspierać go i pielęgnować. Z drugiej strony lekarze i pielęgniarki mają też obowiązki sprawozdawcze. Analiza takich danych jest niezbędna zarządzającym do podejmowania trafnych decyzji, nieobarczonych ryzykiem błędu. Ale takiej sprawozdawczości nie musi wykonywać lekarz czy pielęgniarka. Mamy bardzo dobry przykład wprowadzenia nowego zawodu medycznego: asystenta zdrowienia w psychiatrii – podkreślał Chmielowiec. Jak mówił, taki asystent zdrowienia po kryzysie psychicznym pacjenta zajmuje się nim, koordynuje jego leczenie uwalniając z wielu obowiązków psychiatrów, psychologów, psychoterapeutów, pielęgniarki.
Jednym z tematów XV Forum Rynku Zdrowia była także profilaktyka w obszarze szczepień. – Dziś bardzo potrzebne jest budowanie zaufania do szczepień. Mają się tym zająć reaktywowane poradnie udzielające konsultacji z zakresu szczepień ochronnych. Konieczne jest wypracowanie jednoznacznych zasad postępowania w takich przypadkach, by lekarze czuli wsparcie decydentów promując szczepienia – powiedział Jarosław Pinkas, Główny Inspektor Sanitarny, konsultant krajowy w dziedzinie zdrowia publicznego.
Drugiego dnia XV Forum Rynku Zdrowia omawiano między innymi sytuację polskich szpitali. – Dane dotyczące liczby zamykanych oddziałów szpitalnych pokazują ruch w rejestrach, ale nie jest to rzeczywisty bilans. Faktycznie liczba oddziałów nawet wzrosła – powiedział Dariusz Dziełak, dyrektor Departamentu Analiz i Strategii Narodowego Funduszu Zdrowia, uczestniczący w sesji „Szpitale na systemowej mapie kraju - dziś i jutro". – Podawanie liczby zamykanych lub zawieszanych oddziałów i na tej tylko podstawie wyprowadzanie wniosku, że ich liczba maleje, to „błąd metodologiczny" popełniany przez prowadzących tego rodzaju wyliczenia. W rejestrach figurują 9582 oddziały szpitalne, a NFZ finansuje świadczenia w 7176 z nich. 6300 oddziałów zapisanych w rejestrach znajduje się w szpitalach ogólnych, z tej liczby 5158 jest finansowanych przez NFZ – przekonywał.
– Jeśli chodzi o plany legislacyjne na kolejną kadencję, to przede wszystkim chcielibyśmy przyjąć strategię dla e-zdrowia jako dokument rządowy, żeby w bardziej otwarty sposób programować przyszłość i szykować się na kolejne duże projekty – zapowiedział podczas na sesji „e-Zdrowie w Polsce" na XV Forum Rynku Zdrowia wiceminister zdrowia Janusz Cieszyński. – Jednym z zadań ma być wprowadzenie centralnej rejestracji na świadczenia w ramach NFZ. We wszystkich badaniach wychodzi, że tak naprawdę pacjenci czekają na dwie podstawowe rzeczy: dostęp do wyników i dokumentacji oraz możliwość umówienia wizyty – mówił.
W ramach XIV Forum Rynku Zdrowia odbyło się 21 dyskusji panelowych o tematyce, obejmującej zarówno politykę zdrowotną, organizację, finanse i zarządzanie w ochronie zdrowia, jak również terapie w wybranych dziedzinach medycyny, dostępność świadczeń opieki zdrowotnej w Polsce, koordynowaną opiekę zdrowotną, polskie e-zdrowie, telemedycynę, wyzwania w onkologii i hematoonkologii oraz problematykę szczepień i rehabilitacji. Pierwszy dzień Forum zwieńczyła gala, podczas której wręczono Portrety Polskiej Medycyny 2019.
Organizatorem wydarzenia jest Grupa PTWP, wydawca magazynu Rynek Zdrowia i portalu rynekzdrowia.pl.
Informacje dodatkowe
